Portretowany mężczyzna, to Jan Pareński [syn Stanisława znanego krakowskiego lekarza] porucznik lotnik wojsk polskich, który służył w Błękitnej Eskadrze i zginął tragicznie na froncie wschodnim. Stanisław Wyspiański, przyjaciel rodziny, wielokrotnie portretował jego najmłodszą siostrę - Elizę. Starsza - Zofia była żoną Tadeusza Boya-Żeleńskiego.
olej, płótno / 100 x 70,3cm
116 x 86,5 cm, wymiary z ramą
sygnatura i data l.d.: ‘Józef Mehoffer 1919’
na rewersie etykieta [opis nieczytelny]:
numer inwentarzowy: UK/ww/16/6/2020/a
POCHODZENIE:
kolekcja prywatna
Józef Mehoffer, malarz, rysownik, grafik, projektant witraży, tkanin, scenografii teatralnej, plakatów, wystroju wnętrz i mebli, czołowy przedstawiciel sztuki Młodej Polski. Urodzony 19 marca 1869 roku w Ropczycach, zmarł 8 lipca 1946 w Wadowicach. Artystyczny geniusz o niezwykłej wrażliwości, uprawiający szereg dyscyplin artystycznych, od rysunku węglem poprzez grafikę oryginalną, ilustrację książkową i malarstwo sztalugowe po monumentalne projekty witraży i polichromii. Kształcił się na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego i równolegle, w latach 1887-1894 studiował w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych pod kierunkiem Izydora Jabłońskiego, Józefa Unierzyskiego, Władysława Łuszczkiewicza i Jana Matejki. Naukę rozszerzył w wiedeńskiej Akademii Sztuk Pięknych w latach 1889-1890. Swe warsztatowe umiejętności doskonalił także w Paryżu w latach 1891-1896 początkowo w Académie Julian i École Nationale des Arts Décoratifs, następnie w Académie Colarossi u Josepha Blanca i Jacquesa Courtois, zaś od 1892 w École Nationale des Beaux-Arts w pracowni Leona Bonnata. Przebywając w 1900 we Włoszech, poznał zasady techniki mozaikowej stosowanej w warsztatach w Murano. W Paryżu dzielił początkowo pracownię ze Stanisławem Wyspiańskim, ulegając podobnym fascynacjom artystycznym. Międzynarodowy rozgłos zdobył Mehoffer jako twórca projektów witraży do gotyckiej kolegiaty św. Mikołaja we Fryburgu w Szwajcarii, które zrealizował w latach 1895-1936.
W 1901 artysta został powołany na stanowisko docenta w katedrze malarstwa dekoracyjnego i religijnego macierzystej krakowskiej akademii. W 1905 został mianowany profesorem zwyczajnym; dwukrotnie piastował też godność rektora uczelni. Był członkiem-założycielem Towarzystwa Artystów Polskich "Sztuka" ukonstytuowanego w 1897; należał do wiedeńskiego ugrupowania Hagenbund, paryskiego Société Nationale des Beaux-Arts i Królewskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Brukseli. Po wybuchu II wojny światowej wyjechał z rodziną do Lwowa, skąd został wywieziony przez hitlerowców do obozu; zwolniony dzięki dyplomatycznej interwencji Watykanu i rządu włoskiego powrócił w 1940 do Krakowa.
Swe prace Mehoffer prezentował na wielu międzynarodowych wystawach, m.in. w Wiedniu, Berlinie, Paryżu, St. Louis, Düsseldorfie, Monachium, Dreźnie, Wenecji, Rzymie, Londynie, Brukseli, Helsinkach, Florencji, Los Angeles, Padwie, Filadelfii i Madrycie. Od 1894 regularnie uczestniczył w wystawach krakowskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych, zaś od 1895 wielokrotnie pokazywał swe dzieła w warszawskim Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych. W Krakowie wziął także udział w ekspozycjach Towarzystwa Polska Sztuka Stosowana, Powszechnego Związku Artystów Polskich i Niezależnych; w Warszawie wystawiał w Salonie Krywulta, Salonie Abe Gutnajera, Salonie Garlińskiego i Instytucie Propagandy Sztuki. Ponadto prezentował swą twórczość we Lwowie, Poznaniu, Częstochowie, Lublinie, Zakopanem, Toruniu, Łodzi, Bydgoszczy i Płocku. Indywidualne wystawy Mehoffera miały miejsce w warszawskim TZSP oraz w krakowskim TPSP. Artysta został uhonorowany złotym medalem na wystawie światowej w Paryżu (1900), na Powszechnej Wystawie w St. Louis i Chicago oraz w Monachium. Jako ilustrator Mehoffer współpracował z elitarnym czasopismem warszawskim "Chimera", projektując okładki, winiety i inicjały. Projektował także okładki do wychodzącego w Poznaniu ekspresjonistycznego czasopisma "Zdrój" i miesięcznika "Wczoraj i dziś", okładki książek, a także plakaty, znaczki, banknoty i bilety aukcyjne. [Na podstawie opracowania Ireny Kossowskiej z Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk].
